İran’da22 yaşındaki Mahsa Amini’nin gözaltında gördüğü şiddet sonucu kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmesinin akabinde başlayan protestolarla ilgili yargılanan bir kişi daha idama mahkum edildi.
İran Yargı Erki’ne bağlı Mizan Haber Ajansına nazaran, Mazenderan eyaletinin İhtilal Mahkemesi’nde yargılanan Cevad Ruhi isimli sanık Novşehr ilçesinde düzenlenen şovlar sırasında “ciddi hata eylemleri” gerçekleştirdi.
İlçe meydanında yapılan şovlar sırasında çıkan olaylarda güvenlik güçlerinin de ortalarında olduğu çok sayıda kişinin öldüğü ve kamu mallarının tahrip edilip ateşe verildiği aktarılan haberde, Ruhi’nin, “olaylara liderlik ettiği” argüman edildi.
İdama mahkum edilen sanık, şovlar sırasında ayrıyeten bir polis karakolunu ateşe vermekle ve Kur’an-ı Kerim’i yakmakla suçlandı.
Mahkeme, “ülkenin iç güvenliğine karşı büyük çapta kabahatler işlemek” “kamu nizamını ve güvenliğini bozmak” “kamu mülkü ve tesislerini tahrip etmek ve ateşe vermek” “vatandaşları güvensizlik yaratmaya ve cürüm işlemeye teşvik etmek” argümanlarıyla yargılanan Ruhi’yi “yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak” cürmünden idama mahkum etti.
Mahkemenin kararına itiraz yolunun açık olduğu ve temyiz edilebileceği kaydedildi.
İran’daki şovlar ve idam cezaları
Tahran’da 13 Eylül 2022’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra gördüğü şiddet sonucu kötüleşerek hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin 16 Eylül’de ömrünü yitirmesi, ülke idaresine karşı protestolara yol açmıştı.
İran İhtilal Muhafızları Ordusu Hava Kuvvetleri Kumandanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade, 29 Kasım 2022’deki konuşmasında, ülkede devam eden protestolarda güvenlik güçlerinin de ortalarında olduğu 300’den fazla kişinin hayatını kaybettiğini söylemişti. İran Güvenlik Kurulu ise 3 Aralık’ta toplam meyyit sayısının 200’ü aştığını açıklamıştı.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü ise 9 Ocak’ta yayımladığı raporda, Amini’nin mevti sonrasında başlayan sokak şovlarında güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 481 protestocunun öldüğünü aktarmıştı.
Ülkede yaklaşık 4 ay devam eden şovlarla kontaklı şu ana kadar 10’dan fazla kişi idama mahkum edildi, bunlardan 4 kişinin cezası infaz edildi. İdam cezalarının bir kısmı ise Yargıtay tarafından bozuldu.
İran Ceza Kanunu’na nazaran, “yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak (ifsad fi’l arz)” ve “devlete karşı savaş açmak (muharebe)” üzere kabahatlerle itham edilenler idam istemiyle yargılanıyor ve ekseriyetle haklarında idam kararları veriliyor.