Pandemi sonrası ihracatta ön plana çıkan hazır giysi ve dokuma dalı, tutulan kura karşılık artan maliyetlerle, hem iç pazarda hem de ihracatta Uzak Doğu ülkelerine hisse kaptırıyor. Avrupa’daki resesyonla ülke bazında yüzde 25’leri aşan ihracat kayıpları yaşayan bölüm, rakiplere nazaran 3 katına çıkan güç ve artan personellik maliyetleri sonrasında iç pazardaki siparişlerin rakip ülkelere yönelmesi hızlandı.
Şeref Fayat
CİRONUN %40’I UZAK DOĞU’DAN
Tekstil kesiminde iç pazarda ithalat artarken, hazır giysi tarafında ise markalar yurtdışı mağazalarına yaptıkları tedariklerde Türkiye yerine rakip ülke tercihlerini hızlandırdı. TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Meclis Başkanı Şeref Fayat, yerli markaların yurt dışı operasyonları için rakip ülkelere verdikleri siparişlerin hızlandığını kaydetti.
Fayat, “Cirosunun yüzde 30-40 ortasını yurt dışı operasyonlarından kazanan markalar var. Rakipleri de Uzak Doğu’dan aldığı ve orada döviz riski de olmadığı için yurt dışına geçme oranı çok arttı. Alımlar, hiç rekabetçi olmadığımız ve o bölgeye yaptırmak zorunda olduğumuz polyester bazlı ceket ve montlarla sonluydu fakat bu kur baskılanması devam ettiği sürece Türkiye’de çok rahat yaptırılan örme ve klasik eserlerde de siparişlerin kayması normal” dedi.
Gelecek periyotlarda iç pazarda fiyat artışlarının görüleceğini aktaran Fayat, ihracata ilişkinse şu değerlendirmeyi yaptı: “Döviz en az 23-24 TL’ye gelmezse bu fiyatlarda ana pazarlarımızda da fiyat artırmamamız durumunda sipariş almamız mümkün değil. Yeni taban fiyatla hazır giysi ihracatçısı birinci yüklediği maldan itibaren yüze 10 ziyan ederek yükleme yapmak zorundadır.”
İçeride de güç kaybediyor
Tekstil ve hammaddeleri kesiminde bilhassa güç maliyetleri kesim oyuncularını zorluyor. Son 3 aydır resesyon nedeni ile siparişlerin daraldığını navlun fiyatları nedeni ile Avrupa’daki rekabet güçlerinin de azaldığını kaydeden İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri ihracatçıları Birliği Lideri Ahmet Öksüz, şöyle devam etti:
Ahmet Öksüz
“Asya ülkelerine yönlendi alımlar. Güç maliyetlerinin yüksek olması Türkiye’deki dokuma kesimini en olumsuz etkileyen şey. Kumaş iplik üzere üretimlerde ağır güç kullanımı var. Rakiplerimiz elektriğe 8 sent öderken, biz 24 sent ödüyoruz. Rakiplerimizin 3 katı bir maliyet. İç pazarda da ithalat artıyor, iç pazarda da rekabet gücümüzü yitiriyoruz. Ya güç maliyetleri düşecek, ya enflasyon düşecek, ya da kurlar artacak öbür türlü bir çıkış yok.”
Mekanizma tükendi
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Ramazan Kaya, gelecek yıl adetlerde yüzde 20-30’luk düşüş beklediklerini; kurun stabil olması ile personellik maliyetlerini kompanse edecek bir düzeneğin kalmadığını belirtti. Lojistik ve hammadde maliyetlerinin düştüğüne işaret eden Kaya, “Hazır giysi artık ‘fast fashion’dan ‘slow fashion’a geçiyor, daha yavaş dönen bir sistem olacak. Bu fiyatlarla müşteriler kaçmaya başladı” dedi.