Basın İlan Kurumu (BİK), Üniversal gazetesinin resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını tümüyle iptal etti. Eylül 2019’da alınan resmi ilan ve reklam durdurma kararı sebebiyle gazeteye 3 yıldır ilan verilmiyordu. Alınan son kararla, askıda tutulan bu hak tümüyle iptal edilmiş oldu. BİK Genel Müdürlüğü tarafından Kozmik gazetesine iletilen tebligatta, okurların bayilerden birden fazla gazete satın alması, kurum abonelikleri ve kayıt defterlerinin sistemli tutulmadığı savı iptal kararına münasebet gösterildi.
BİRDEN FAZLA GAZETE ALMAK HATA SAYILDI
Evrensel’de yer alan habere nazaran, BİK, bugün gönderdiği kararında, 19 Temmuz’da bayi kontrolleri gerçekleştirildiğini, 20 Temmuz’da ise idari kontrol yapıldığını tabir etti. Bayi kontrol sonuçlarına yer verilen kararda, Emek Partisi’nin (EMEP) 13 farklı vilayet ve ilçe örgütünün aldığı abone gazeteleri ile İstanbul, Ankara, İzmir ve Kocaeli’de farklı bayilere gönderilen gazetelerin birkaç kişi tarafından toplu biçimde alınması, iptale münasebet sayıldı.
14 ve 16 Eylül 2019 tarihlerinde de bayi kontrolü yaptığını söyleyen BİK, Evrensel’in “dört bin adetlik taban fiili satış kaidesini yerine getirmediğini” ileri sürerek resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etti.
KURUM ABONELİKLERİ KABUL EDİLMEDİ
BİK’in gazetenin ilan alma hakkını elinden aldığı kararın bir başka münasebeti ise çeşitli kurumların gazeteye abone olması. Emek Partisi’nin vilayet ve ilçe örgütleri ile farklı belediyelerin gazeteye abone olarak aldığı gazeteler, bu kurumlar “son bayi niteliğine haiz olmadığı” gerekçesiyle “usulsüz” ilan edildi. Ayrıyeten gazete merkezinin ve ofislerin bulunduğu yerlerdeki bayilerde satılan gazeteler için de “Sürekli satış yapıldığı görüldü” denilerek bu satışların “usulsüz” olduğu öne sürüldü.
Basın İlan Kurumu ayrıyeten Evrensel’in günlük satış ve iade bilgilerinin de kontrolde bulunulan mühlet içerisinde sistemli formda elektronik kayıt defterine işlenmediğini sav etti.
BİK kararında son olarak şöyle dedi: “Gazetenin kendisine bildiri edilen 28 Eylül 2019 tarihinde, 23 Mart 2020 ile 30 Nisan 2022 tarihleri ortasında Kurumca mevzuat kaidelerinin aranmadığı salgın süreci hariç bırakılmak suretiyle altı ay içinde yayınlama hakkı tekrar devam etmediği anlaşıldığından, Günlük Kozmik gazetesinin, Resmi İlan ve Reklamlar ile Bunları Yayınlayacak Vadeli Yayınlar Yönetmeliğinin 27. hususunun birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca resmi ilan ve reklam yayınlama hakkının sona ermesine karar verilmiştir.”
‘BİK İKTİDARIN BASIN MAHKEMESİ ÜZERE DAVRANIYOR’
Evrensel’in avukatı İhtilal Avcı, Anayasa Mahkemesi’nin, Basın İlan Kurumu tarafından verilen ilan cezalarına dair pilot kararını hatırlattı. Kararda, cezaların açıkça anayasaya ters olduğunun vurgulandığını tabir eden Avcı, şunları kaydetti: “Kurumun basın özgürlüğüne müdahale etmiş olması aslında Anayasa Mahkemesinin son kararında da açıkça söz ediliyor. Basın İlan Kurumu, hükümete yakın bir basın mahkemesi, basın savcısı, basın hakimi üzere davranıyor. Kararlarını o denli alıyor. Bu kadar ‘bizden yahut düşman’ yaklaşımı var. Gazetecilerin kartlarının verilmesi, reklamların takibi, kesilen cezalar…”
BİK’in Evrensel’e adeta hasmane bir tavır içerisinde olduğunu söyleyen Avcı, “Gerek verdiği ilan cezalarıyla, gerekse daima takip edip ‘açık aramaya çalışması’ ile BİK, Kozmik gazetesine karşı bence bir husumetle inceleme yapıyor, karar alıyor. Elimize ulaşan kararda bayileri denetlediğini, birden fazla gazete alındığını falan yazmış. İlan ambargosuna karşı Üniversal gazetesi ile dayanışarak gazete almayı hata saymış. Bu bir yanı. Ayrıyeten bir ikili standart. Mesela Hürriyet gazetesini, Yenişafak’ı ya da Sabah’ı… Yani diğer rastgele bir ilan alan gazetenin, tüm Türkiye çapında tek tek bayilerden alındığına, bu türlü denetlendiğine inanmıyorum. İktidar yanlısı gazetelerin hepsinin tek tek okurlarca alınıp okunduğunu mu düşünmeliyiz? Kamu kurumlarında balya balya gördüğümüz iktidar yanlısı gazetelere emsal bir uygulama yapılıyor mu?” diye sordu.
‘SONUNA KADAR HAKKIMIZI ARAYACAĞIZ’
Avcı son olarak şunları söyledi: “Aslında bu bayilerden birden fazla alınan gazeteler, BİK’in ambargosu nedeniyle başlayan dayanışma kampanyaları kapsamında alınıyor. Yani diyarlar ki ‘Ben hem ekonomik olarak sizi sıkboğaz ediyorum, yolunuza her türlü manisi koyuyorum hem de sizin okurlarınızın sizinle dayanışmasına mahzur oluyorum’. Ne demek bu? ‘Sizin yayın yapmanızı engellemek istiyorum’ demek! Biz buna karşı tüm türel yollara natürel ki başvuracağız, itiraz edeceğiz. Dava süreci olacak. Olmadı, Anayasa Mahkemesi, AİHM… Kaç yıl sürerse sürsün bu iş, biz takipte olacağız.”
AYM: BİK CEZALANDIRMA ARACINA DÖNÜŞTÜ
Anayasa Mahkemesi; BİK’in Üniversal, BirGün, Cumhuriyet ve Sözcü gazeteleri için aldığı ilan kesme cezalarına dair 10 Ağustos’ta verdiği ihlal kararının münasebetlerinde, basın ve söz özgürlüğünün ihlal edildiğini, bunun yapısal problemlerden kaynaklandığını söylemiş ve bunun için Meclise bilgi verilmesine hükmetmişti.
Basın söz özgürlüğünün ihlal edildiğine vurgu yapan AYM, ayrıyeten “Basın İlan Kurumu kararlarının düzenleme maksadından öteye giderek artık kimi basın mensupları açısından caydırıcı tesir yaratabilecek bir cezalandırma aracına dönüştüğü ve bu durumun sistematik bir sıkıntıya neden olduğu gözlenmiştir” demişti. Anayasa Mahkemesi bu kararla, resmi ilan ve reklam kesme cezalarına ait şartların çerçevesinin çizilmesi, muhakkak bir açıklık ve katılıkta olan tabirlerle kanun unsurunun hali ve maddi taraftan yine düzenlenmesi gerektiğini ve BİK’in değerlendirmeleriyle ilgili sistematik sorun olduğunu belirtmişti. (HABER MERKEZİ)